Het is slechts weinigen gegeven om een goed historisch boek te schrijven voor een groot publiek. Het komt er immers op aan om de lezer te boeien met een vlot geschreven verhaal waarin de historische kennis spaarzaam wordt geëtaleerd. Een goed historisch werk onderscheidt zich door de leesbare synthese die het de lezers aanbiedt zonder te vervallen in redundante uitweidingen, herhalingen, en opsommingen van historische feiten, anekdotes en wistjedatjes allerhande. Net zoals de roman moet een historisch boek een spanningsboog hebben en de lezer binnenvoeren in de leefwereld van de protagonisten waarbij het verhaal, maar ook vooral de taal een belangrijke functie inneemt. Enkel zo wordt een historisch werk een pageturner die de lezer entertaint en informeert.
Het soepblik van Napoleon is veel, maar het is niet het beste historisch werk over de Europese en culinaire geschiedenis. Daarvoor is het te disparaat, te gefragmenteerd en bijwijlen te langdradig. Een strenge redactie had gerust meer dan 10% van de tekst kunnen schrappen.
Jeroen Bert en Roland De Beule hebben nochtans voorbeeldig hun onderzoek gevoerd en beheersen de Europese (culinaire) geschiedenis vanaf de Fenicische saffraan tot de New Nordic Cuisine van René Redzepi. Aan de hand van 25 gerechten identificeerden ze evenveel sleutelmomenten uit 2000 jaar geschiedenis van Europa en hiermee hadden ze het concept van het boek beet. De 25 hoofdstukken die dit heeft opgeleverd, vertonen echter grote verschillen qua stijl en leesbaarheid. Waar de auteurs in de eerste hoofdstukken nog enthousiast hun fichebak met bindteksten aan elkaar schrijven, krijgen we in de laatste hoofdstukken meer journalistieke en soms essayistische beschouwingen. Over het algemeen had alles gerust wat beknopter gemogen. Het moeilijkste aan het schrijverschap is immers to kill your darlings.
Wie als lezer doorzet en zich niet van de wijs laat brengen door de veelvuldige intermezzo's die de hoofdtekst te pas en te onpas onderbreken, krijgt een schat aan informatie te verwerken waarmee al eens kan worden gescoord op een dineetje. De lay-out van het boek werkt overigens eerder verwarrend dan ondersteunend, en er had wat meer werk aan de fotoredactie besteed mogen worden. De titelpagina van het laatste hoofdstuk mag hierbij als voorbeeld fungeren. Geflankeerd door de ondertitel 'Redzepi's gestoomde oester' en een citaat uit Redzepi's portfolioboek Noma. Tijd en plaats in de Nordic keuken staat een foto van... Heston Blumenthal. Nog eentje: in het eerste hoofdstuk staat een afbeelding van een Fenicische saffraanplukster, terwijl de tekst van dat hoofdstuk met geen woord rept over deze kostbare specerij. Die tekst is in het tweede hoofdstuk terechtgekomen, waar het zonder de afbeelding moet stellen.
Het soepblik van Napoleon staat bol van de historische en culinaire weetjes en anekdotes en leent zich uitermate om in te grasduinen en de recepten en tussenteksten in een willekeurige volgorde te lezen. Een sterk en boeiend historisch verhaal is het echter niet geworden. Daarvoor missen de auteurs toch net dat tikje literaire bevlogenheid. Nochtans heeft de tekstredactie puik werk verricht.
In dit boek wordt de geschiedenis van Europa daarenboven niet in 25 maar in 50 gerechten uit de doeken gedaan. En waarom zou je dat als uitgever verzwijgen?
[Edward Vanhoutte]
Titel: Het soepblik van Napoleon. De Geschiedenis van Europa in 25 gerechten
Auteur: Jeroen Bert & Roland De Beule
Uitgeverij: Uitgeverij Vrijdag
Jaar: 2012
Collatie: 400 pp. – ill.
ISBN: 978-94-6001-149-8
Kwalitatieve beoordeling: ***
Moeilijkheidsgraad: II
Geen opmerkingen:
Een reactie posten