maandag 12 september 2011

Elizabet David - Elizabeth Davids Beste Recepten

Hoewel de Engelse Elizabeth David geboren werd in een welgesteld gezin, zou ze opgroeien als een rebellerende puber. Ze beleefde onder andere een carrière als actrice, een job die haar naar Griekenland bracht. Daarna werkte ze als bibliothecaresse voor de overheid in Caïro. Na de Tweede Wereldoorlog keerde ze terug naar haar thuisland, waar ze verbolgen reageerde over het schamele eten dat ze voorgezet kreeg. Haar antwoord daarop bestond in het schrijven van sappige artikelen over zuiders eten dat ze tijdens haar eerdere omzwervingen had leren waarderen. Met haar culinaire artikelen droeg ze bij aan het idee dat eten naast lekker, vooral ontspannend moest zijn. In 1950 verscheen haar eerste kookboek A Book of Mediterrean Food. Haar boeken werden eveneens uitgebracht in paperbacks, zodat ieder bevolkingssegment van haar revolutionaire stijl kon meegenieten. Op die manier werd ze een echte inspiratiebron voor hedendaagse kookboekenauteurs als Gordon Ramsay, Jamie Oliver en Nigella Lawson. Maar kunnen Davids recepten de tand des tijds doorstaan?

Om het verschijnen van haar allereerste uitgave in 1950 te vieren, is er een nieuw boek uitgebracht. In Elizabeth Davids Beste Recepten worden haar beste en meest originele recepten opnieuw gebundeld door haar vaste redacteur sinds 1984; Jill Norman. Bovendien worden die recepten in een hedendaagse setting gefotografeerd, terwijl haar boeken oorspronkelijk nooit foto's bevatten. Maar zelfs zonder hedendaagse franjes, overleeft het boek ruimschoots op de traditionele recepten van plaatselijke keukens, en de gepassioneerde manier waarmee ze die lokale geheimen overbrengt.

Bovendien neemt David verschillen categorieën food onder handen. Zo verwerkt ze paté, rilletes, soepen, pasta's en quiches evenals verschillende desserten. Opvallend is de extra aandacht die ze besteedt aan brood. In het hoofdstuk 'fatsoenlijk brood' is ze ervan overtuigd dat wie de wil aan de dag legt om zelf brood te bakken, gist en bloem aankoopt en vervolgens diens deegkom en maatbeker uit de kast haalt, ook daadwerkelijk een heerlijk brood kan voorzetten. En in ware columnstijl voegt ze er het volgende aan toe: 'En als u, na drie keer proberen, geen beter brood kunt bakken dan welk brood in welke Engelse winkel dan ook, dan ben ik bereid mijn hoed op te eten, en uw hoed, en bijna alles wat me wordt voorgezet, met als enige uitzondering brood uit een Engelse broodfabriek.' Een pittige beet, die Elizabeth David. Naast het hoofdstuk over brood ben ik meteen ook een grote fan van dat over patisserie. Haar recept voor chocolademousse is ronduit geweldig. Er wordt namelijk géén room in gebruikt. Haar basis bestaat uit ei, chocolade en suiker. Meer hoeft dat niet te zijn. En, zo leert ze mij, een scheut rum misstaat nooit.

De sauzen worden minder goed gestoffeerd in Elizabeth Davids Beste Recepten. Mayonaise wordt bijvoorbeeld bereid zonder mosterd en een neutrale olie. En: béarnaise en hollandaise worden op een ronduit foute manier verwerkt. In plaats van eerst een sabayon te kloppen, wordt de saus met de boter opgeklopt. Op die manier bekom je geen luchtige saus, en blijf je zitten met een soortement warme en vette mayonnaise. Toch is dit boek qua gerechten heel geschikt als basiskookboek. Je vindt er ondermeer traditionele gerechten als minestrone, ratatouille, paëlla, gazpacho, hummus en moussaka in terug. Behalve gerechten uit het Middellandse Zee gebied, tref je er af en toe een Engels gerecht in aan als stoofpot uit Sussex en haverkoeken uit Staffordshire. Maar echt frequent is deze laatste categorie niet. Uit haar brede selectie aan gerechten kan je als lezer alleen maar concluderen dat David een vrouw met kennis en ervaring is. Het enige probleem dat ik met dit kookboek heb, is de manier waarop haar recepten gebundeld zijn. Immers: op welke basis zijn de recepten geselecteerd? Maar dat is uiteraard een opmerking voor de rekening van de uitgever.

Sommige recepten zijn erg beknopt uitgewerkt, andere zijn dan weer in een verhalende stijl opgetekend. Dergelijke inconsistentie is eigen aan de stijl van Elisabeth David.
Ik ben ook zeer te spreken over de vormgeving, zowel de foto's als de illustraties ademen dezelfde nostalgische sfeer uit als de authentieke begeleidende teksten.

Elizabeth Davids Beste Recepten is een hardback kookboek opgetrokken uit een veel grotere kwaliteit dan 90 procent van het huidige kookboekenarsenaal. Los daarvan is Elizabeth David een van de meest vooruitstrevende koks. Dat David de recepten ook zelf allemaal heeft uitgeprobeerd, en ieder recept persoonlijk tot de lezer tracht te brengen, is een grote aanwinst voor de culinaire wereld. Zonder omwegen kan je stellen dat Elizabeth David niet louter aanzet tot koken, maar tot een andere levenstijl, waarvan koken slechts een onderdeel vormt.

[Femke Vandevelde]


Titel: Elizabeth Davids Beste Recepten. Meer dan 150 heerlijke gerechten voor elke dag.
Auteur: Elizabet David (samengesteld door Jill Norman)
Fotografie: David Loftus
Uitgeverij: Unieboek/Het spectrum/Lannoo
Jaar: 2010
Collatie: 383 pp. – ill.
ISBN: 978-90-7733-009-8
Kwalitatieve beoordeling: ****
Moeilijkheidsgraad: II
Oorspronkelijke titel: At Elizabeth David's Table – her very best everday recipes (Penguin)

1 opmerking:

Els zei

Had ik dat allemaal geweten dan had ik dat boek echt wel meer aangeprezen toen het in de winkel lag. Die David is een madame met "ballen" blijkbaar.