Meer dan 60% van de wereldbevolking is overgevoelig voor lactose of kan helemaal geen zuivelproducten hebben. Ook in onze contreien zijn lactose-intolerantie en melkallergie wijdverbeide fenomenen. Recent dook ook het verschijnsel van de melkintolerantie op. Gelukkig bestaan er genoeg alternatieven die een vervangende rol kunnen spelen in ons voedingspatroon, en waarmee heerlijk kan worden gekookt. Dit boek bevat alle informatie die je moet weten als je op de een of de andere manier met deze vormen van voedselallergieën of pseudo-allergieën wordt geconfronteerd.
Er zijn duidelijke verschillen tussen melkallergie, lactose-intolerantie en melkintolerantie. Lacotse is een suiker die voorkomt in moedermelk en in melk van zoogdieren. Deze suiker wordt afgebroken door het enzym lactase in de darmwand. Bij baby’tjes is de productie van lactase om evidente redenen hoog, maar bij het ouder worden daalt de aanmaak van lactase fors en snel. Als het lichaam te weinig of geen lactase aanmaakt, spreken we van lactose-intolerantie, een aandoening waar ongeveer twee derden van de wereldbevolking last van heeft. Voor een stuk is lactose-intolerantie erfelijk, maar rassen in Zuid-Oost Azië, het Midden-Oosten en delen van Afrika en India hebben vaker last van lactose-intolerantie omdat er na de kindertijd geen melk meer wordt gedronken. In Noord-Europa, waar meer zuivelproducten worden gebruikt, hebben een hoger lactaseniveau. Deze Noord-Zuid grens schuift echter snel op richting Noorden.
Bij melkallergie rageert het afweersysteem van het lichaam abnormaal op melk. Ons immuunsysteem werkt normaalgezien als afweermechanisme om het lichaam te vrijwaren van schadelijke stoffen. Bij melkallergie wordt een onschadelijke stof, namelijk melk, door het lichaam beschouwd als een schadelijke stof waarbij het immuunsysteem in werking komt en in reactie op melkeiwitten (dus niet de lactose) antilichamen aanmaakt onder de vorm van histamine. Zo’n 3 à 5 % van de kinderen heeft last van melkallergie, maaar dat verdwijnt meestal rond de vijfde verjaardag.
Melkintolerantie is dan weer een recent fenomeen dat nog niet goed begrepen wordt. Beperkte wetenschappelijke onderzoeken suggereren een verband tussen de consumptie van zuivel en aandoeningen als artritis, hoofdpijn, chronische vermoeidheid, prikkelbare darmsydroom, maar ook de intensiteit van ADD, ADHD en autisme.
Bij elk van deze zuivelgerelateerde aandoeningen is het zaak een zuivelvrij dieet of een zuivelgereduceerd menu te volgen. Gelukkig hoeven hierbij tegenwoordig geen compromissen worden gesloten op het gebied van smaak, variatie, of algemene culinaire ervaring. Dit boek, bijvoorbeeld, bundelt meer dan honderd zuivelvrije recepten die door de Thais-Britse celebrity chef Mini C werden ontwikkeld in samenwerking met dieetiste Tanya Carr. Na een dikke dertig bladzijden essentiële informatie over de vermelde zuivelinoleranties en -allergieën, worden de recepten gepresenteerd in vijf hoofdstukken: ontbijt en avondsnacks, salades en voorgerechten, soepen en eenvoudige maaltijden, hoofdgerechten en desserts en zoee dranken. Het boek sluit af met een adressenlijst van Nederlandse stichtingen en verenigingen die zich met de problematiek bezighouden en van producenten en leveranciers van lactosearmen en -vrije producenten, en een uitgebreid register op ingrediënten.
Elk recept krijgt een korte inleiding van de chef en vemeldt het aantal personen waarvoor het recept geschikt is. Daarna komt meestal een nogal uitgebreide ingrediëntenlijst, eigen aan het Aziatische karakter van de meeste gerechten, en een heldere uiteenzetting van de bereidingswijze. Onder elk recept wordt de analyse van de verschillende voedingswaarden per portie vermeld. Een vijfendertig tal paginagrote en kleinere foto’s van Martin Brigdale vergezellen de recepturen.
Op de pagina’s 48 en 49 staan wel tweemaal dezelfde recepten afgedrukt, maar over het algemeen is dit een verzorgd, uiterst informatief en handig kookboek voor wie met zuivelvrije of zuivelarme dieten te maken krijgt. Nergens anders krijg je zulk een compleet overzicht van de problematiek met een dergelijke variatie aan smakelijke gerechten met een exotische toets.
[Edward Vanhoutte]
Titel: Gezond eten zonder zuivel
Auteur: Mini C & Tanya Carr
Fotografie: Martin Brigdale
Uitgeverij: Inmerc
Jaar: 2008
Collatie: 144 pp. – ill.
ISBN: 978-90-6611-597-2
Kwalitatieve beoordeling: ***
Moeilijkheidsgraad: II
Geen opmerkingen:
Een reactie posten